6360 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile Türkiye genelinde 16 binden fazla köy, kırsal mahalle statüsüne geçiş yaparak emlak vergisi ödeme yükümlülüğü ile tanışacak. 2012 yılında yürürlüğe giren bu kanun, köy statüsünü kaldırarak kırsal mahalle statüsünü tanıdı ve birçok bölgenin tüzel kişiliği sonlandırıldı. Kanunun yürürlüğe girmesi ile 16 bin 220 köy mahalleye dönüştürülürken, 1053 belde de bu yeni statüye dahil edildi. Ancak, daha önce emlak vergisinden muaf olan bu yerleşim alanları için vergilendirme süreci 2026 yılına kadar ertelendi.
Vergilendirme Çifte Yükümlülük Getiriyor
Emlak vergisi kapsamına alınan kırsal mahallelerde, vergilendirme yükümlülüğü 2026 itibarıyla başlayacak. İmpomes Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı ve Yüksek Şehir ve Bölge Plancısı Müberra Oflaz, özellikle İstanbul ve Kocaeli’deki bazı orman köylerinin de bu kapsamda olduğuna dikkat çekti. Dünya Gazetesi'ne yaptığı açıklamada, büyükşehirlerdeki mülkler için emlak vergisinin iki kat olarak hesaplanacağını belirtti. Bu düzenleme, Aydın, Balıkesir, Denizli, Hatay, Malatya ve Manisa gibi büyükşehir belediyelerine bağlı kırsal alanları da kapsayacak.
Kırsal Mahalle Statüsü İçin Belediye Meclislerine Başvuru Gerekiyor
Köyden mahalleye dönüşen yerler için 2014, 2020 ve 2022 yıllarında emlak vergisi yükümlülükleri ertelenmişti. 2023’te yapılan bir düzenleme ile bu süre 31 Aralık 2025’e kadar uzatılarak vatandaşlara kolaylık sağlandı. Ancak 2026 itibarıyla emlak vergisi, çevre temizlik vergisi ve diğer mali yükümlülükler resmen başlatılacak. Gayrimenkul Hukuku Derneği Başkanı Avukat Ali Güvenç Kiraz, köylerin mahalleye dönüşmesiyle birlikte belediye gelirlerine katkı sağlanacağını belirtti.
Bu yeni statüye başvurmak isteyen yerleşim yerleri için, kırsal mahalle olma hakkı ilçe belediye meclisi ve büyükşehir belediye meclisi kararıyla gerçekleştirilecek. Başvuru yapılmadığı takdirde, bu yerleşim yerlerinin kırsal mahalle statüsüne geçiş yapması mümkün olmayacak.
Muafiyet Süresi ve Gelecek Planları
Köylerin mahalle statüsüne geçişiyle beraber vergi muafiyeti süresi 2026’ya kadar uzatılmış olsa da, yeni düzenleme birçok bölge sakini için mali yükümlülükler getirecek. Bu değişiklikle birlikte, vatandaşlar yerel yönetimlere emlak vergisi, çevre temizlik vergisi gibi ödemeler yapmak zorunda kalacak. Emlak vergisinin, kırsal mahalle statüsü almamış yerlerde daha yüksek olacağı ve şehir merkezlerinde vergilerin daha yoğunlaşacağı belirtiliyor.
