Şimdi, içinizden “Çantaların tarihiyle Göbeklitepe’nin ne alakası var?” diye geçirdiğinizi hissediyorum. Ancak, bu satırları sindire sindire okursanız gerçeğe ulaşabilirsiniz. Göbeklitepe, Şanlıurfa il sınırları içinde, M.Ö. 9500-8200 yılları arasına tarihlenen erken Holosen dönemine ait, dünyadaki en önemli Neolitik alanlardan biridir. 2018 yılında UNESCO tarafından Dünya Miras Listesi’ne alınmıştır.
Göbeklitepe’nin Keşfi
Göbeklitepe, Şanlıurfa’nın Örencik köyünde yaşayan çiftçi Mustafa Kılıç tarafından 1986 yılında tesadüfen bulundu. Mustafa Kılıç, 1986 yılının Şubat ayında tarlasını karasabanla sürerken sabana bir şey takıldı. Bu, sıradan bir taş gibi görünüyordu. Ancak taşın etrafını kazınca, üç tane el çantası figürü ve çevresinde çeşitli motifler bulunan bir sütuna rastladı. Kazmaya devam ettiğinde, sütunun yanında yaklaşık 75 cm büyüklüğünde bir heykel olduğunu fark etti. Heykeli alıp doğruca Urfa Müzesi’ne götürdü.
Mustafa Kılıç, farkında olmadan dünya tarihini değiştirecek bir keşfe imza atmıştı. Çünkü o yıllara kadar bilinen en eski uygarlıklar şunlardı:
Sümerler (M.Ö. 4000) – Dicle-Fırat Havzası
Mısır (M.Ö. 3500) – Nil Vadisi
Hint Uygarlığı (M.Ö. 2500) – İndus Nehri Vadi
Çin Uygarlığı (M.Ö. 1500) – Sarı Nehir Vadisi
Ancak Göbeklitepe’nin tarihi M.Ö. 12.000 yılına kadar uzanıyordu! Bu, bildiğimiz tarihten çok daha eski bir uygarlık demekti.
GÖBEKLİTEPE VE GİZEMLİ ÇANTALAR
Arkeologları asıl şaşırtan şey ise sütunların üzerindeki Tanrı figürlerinin ellerinde bulunan çantalar oldu.
Bu çanta figürleri, yalnızca Göbeklitepe’de değil; dünyanın farklı yerlerinde, farklı dönemlere ait kazılarda aynı şekilde ve aynı figürde bulunmuştu.
Sümerler,
Hititler,
Mayalar
Aztekler
Mısır Uygarlığı
Hindistan’daki eski uygarlıklar
Bosna’daki kazılar
Afrika’daki Paskalya Adası’nda bulunan figürler
Bütün bu kazılarda Tanrı olarak betimlenen figürlerin ellerinde hep aynı model çanta bulunuyordu! Bu durum arkeologları büyük bir soruyla karşı karşıya bıraktı:
Bu ortak çanta figürü ne anlama geliyor?
Acaba ilkel insanlar, kendilerinden üstün bir ırkın kullandığı bu çantayı görüp onu kutsallaştırarak Tanrı olarak mı betimlediler?
Peki bu çantacılar kimdi ve bu çantaların içinde ne vardı?
Şanlıurfalı Mustafa Kılıç, 1986 yılında yaptığı keşifle Göbeklitepe’yi ve dünyadaki ilk çanta figürlerini ortaya çıkardı. Ancak arkeologlar, bu gizemli çantacıların kim olduğunu ve çantaların içinde ne saklandığını hâlâ bulamadı…
Bu vesileyle okuyucularımın Şeker bayramını kutlarım.
Sevgi ve saygılarımla