(Haber: Emel Tekbaşoğlu Sürer)
Çalışma hayatlarında emekli olmak istediklerinde işe başlangıç tarihleri 18 yaş altı çıraklık ve staj dönemi işe başlangıç tarihi sayılmayan vatandaşlarımız mağduriyetlerini gündemde tutmaya ve çözüm talep etmeye devam ediyorlar. Sosyal güvenlik konuları denince Türkiye’nin tanıdığı ve duayen olarak gördüğü Sosyal Güvenlik Uzmanı Ali Duman, A Haber’de Melih Altınok’un sunduğu Son Durum programına katıldı. Ali Duman’ın Staj ve Çıraklık Mağdurlarına dair konuya “Haklılar. Büyük bir problem.” diyerek izahı, mağdurlara umut oldu.
Staj ve Çıraklık Sigortası Mağdurları Federasyonu Başkanı Murat Bal, Sosyal Güvenlik Uzmanı Ali Duman’ın A Haber Son Durum programında yaptığı izahatlara teşekkür etti. Mağduriyetin doğuşu ve çözüm yollarını da kapsayan açıklaması için Ali Duman’a teşekkür edilirken, programın kaydı da sosyal mecra hesaplarından paylaşıldı.
Duayen Sosyal Güvenlik Uzmanı Ali Duman’ın, Melih Altınok’un sorusu üzerine “haklılar, büyük bir problem” diyerek başladığı açıklamaları şöyle oldu:
“Çıraklık ve staj meselesi, eğitim süreci içerisinde çalışma mecburiyeti getiren bir eğitim kanunudur. Diyor ki, sen bu eğitimin içinde bir de çalışacaksın. Gördüğün eğitimi uygulamaya çevireceksin. Ne iş yapacaksın? İşte elektrikçi ise elektrik atölyesinde çalışacak, tekstilci ise tekstilcide çıraklık yapacak. Kuaförse berberde çıraklık yapacak. Her mesleki alanda çıraklık ve eğitim var. Bunun bir kısmı lise düzeyinde eğitim veren Milli Eğitime bağlı okullarda, bir kısmı da Halk Eğitim Merkezlerinde. Zaten çırak ve stajyer burada ayrılıyor. Eğer örgün eğitime devam ettiği liseye bağlı ise deniyor ki stajyer çalışan, eğer Halk Eğitim Merkezinde direkt meslek grubuna bağlıysa o zaman çırak çalışan diyor. Ama ister çırak olsun ister stajyer olsun, burada bir çalışma var. Şimdi kişi gidiyor haftanın belli günleri, diyelim ki eğitim süreci içinde haftanın 3 günü, işyerine gideceksin, burada uygulama yapacaksın denmiş. Normal işçi gibi sabah kaçta başlıyorsa mesai çırak, stajyer sabah orda. Akşama kadar işveren tarafından verilen bütün işçilik mecburiyetlerini yerine getiriyor. Haftanın bir, iki, üç günü, bazen işveren hafta sonu mesai var sen de gel, diyor. Ona rağmen stajyer gidiyor bütün işçilerle eşit şartlarda çalışıyor, vücudunun ve sağlığının elverdiği şekilde üstüne düşen bütün sorumluluğu yerine getiriyor, ay sonu geldiğinde ücretini de alıyor cebine koyuyor. Ama yıllar sonra emeklilikle ilgili bir şey düşünüldüğünde mevcut yasa diyor ki, bir dakika! O çalışma değil öğrencilik! İyi de öğrencilik okulda olur, okuldaki öğretmen ve okul arkadaşları olur. Ben çalışmamı iş yerinde yaptım, patronumun yanında, iş arkadaşlarımla. Bu nasıl bir öğrencilik, bu nasıl bir çalışma? Bu ikisi nasıl eş değer tutulur? deniyor. Bununla alakalı aynı zamanda ülkemizde meslek odaları birliğinin konfederasyonlarının, federasyon başkanlarının da açıklamaları var, bununla ilgili TBMM’ye verilmiş yasa teklifleri de var. Bunların düzenlenip vatandaşın hizmetine uygun hale, şeffaf hale getirilmesi gerekiyor. Çalışma iş yerinde geçmişse bu bir çalışmadır diyor ve çalışma olduğu için bu çırak ve stajyerin sağlık ve iş yeri sigortasını öde ey işveren diyor. Çünkü bu iş yerinde kazayla karşı karşıya. Ya da hastalanabilir, hastalanırsa tedavi masrafları SGK tarafından karşılansın. İş kazası geçirirse, herhangi bir uzuv kaybına yol açılırsa ya da hastanede yatmak durumunda kalınırsa süreli ya da sürekli geçici hakların hepsinden faydalansın. E şimdi bunlar varken emekliliğe gelince konu, a bi Dakka! Sen orda çalıştın ama o çalışma senin sigorta girişin olarak kabul edilmiyor demek, 99 doğruya 1 yanlış koyarak her şeyi olumsuz hale getirmektir. Yani bu noktada bir yasal düzenleme bekliyoruz yıllardır. Eski Türkiye’den kalan bir kambur. Biliyorsunuz 25 senedir eski Türkiye’nin kamburlarını düzenlemeye çalışan bir sosyal güvenlik sistemi, bir irade ve yönetim sistemi var. Ama kamburlar bitmiyor. Bir tanesini düzeltiyorsunuz bir bakıyorsunuz bir tane daha var. Staj güne etki etmiyor, staj sadece işe girişi etkiliyor. Sigorta kartında işi başlama diye yazıyor, kartın üzerinde yazıyor ama konu mevzuata geldiğinde ne yazarsa yazsın biz senin emeklilikte işe girişi kabul etmiyoruz diyor güncel yasalar.”
