Fırat Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Jeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ercan Aksoy, Türkiye’nin aktif fay hatları üzerinde yürütülen önemli bir projeye dair çarpıcı bilgiler paylaştı. "Türkiye Diri Faylarının Paleosismolojik Özelliklerinin Belirlenmesi Araştırması Projesi" kapsamında, ülke genelinde 14 üniversiteden 100’ün üzerinde araştırmacı titizlikle çalışmalarını sürdürüyor.
Geçtiğimiz yıl eylül ayından bu yana farklı fay hatları üzerinde yürütülen araştırmaların Malatya fayı üzerinde yoğunlaştığını belirten Aksoy, fayın güneyden kuzeye üç ana segmentten oluştuğunu ve bu segmentlerin Akçadağ, Arguvan ve Kemaliye’ye kadar uzandığını ifade etti.
Projede Fırat Üniversitesi’nden Dr. Öğretim Üyeleri Sibel Kayğılı, Serap Çorak Erol, Elif Akgün ve yüksek lisans öğrencisi Pınar Özdoğan’ın yanı sıra Dokuz Eylül Üniversitesi’nden Dr. Öğretim Üyesi Mustafa Softa ve 19 Mayıs Üniversitesi Coğrafya Bölümü’nden Dr. Öğretim Üyesi Serkan Gürgöze de yer alıyor.
'14 ÜNİVERSİTE DOĞRUDAN PROJENİN İÇİNDE'
Dokuz Eylül Üniversitesi Genel Jeoloji Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi ve AFAD Bilimsel Destek Kurulu Üyesi Prof. Dr. Hasan Sözbilir, projenin Türkiye'nin son yüzyılda yer bilimlerindeki en büyük projelerinden biri olduğunu ifade etti.
Ülke için çok önemli bir projenin yürütüldüğünü aktaran Sözbilir, "Projeye ciddi kaynak ayrıldı, 100'ün üzerinde bilim insanı, yine 100'ün üzerinde lisansüstü kursiyer var. Projenin ana sahibi TÜBİTAK, müşterek kurumlar AFAD, Maden Teknik Arama Genel Müdürlüğü, yardımcı kuruluşlar ile 14 üniversite doğrudan projenin içerisinde." diye konuştu.
'7'NİN ÜZERİNDE DEPREM ÜRETME POTANSİYELİ VAR'
Malatya fayı üzerinde hendek yöntemiyle araştırmalarını sürdürdüklerini belirten Sözbilir, Malatya fayının diri bir fay olduğuna dair veriler elde ettiklerini vurguladı.
Sözbilir, "Açtığımız verilerle şu ana kadar Malatya fayının Arguvan segmentinin en az 3 depreme kaynaklık ettiğini görebiliyoruz. Son 10 bin yıl içinde 3 kez can ve mal kaybına neden olmuş faydan bahsediyoruz. Malatya fayının 7'nin üzerinde deprem üretme potansiyeli var. Bu farklı depreme ilişkin örnekleme yapacağız. Aldığımız örnekler analize gidecek, depremler ne zaman, hangi aralıkta olmuş, son depremin ne zaman meydana gelmiş ve üzerinden ne kadar zaman geçmiş, tekrar kırılması için bizim ne kadar daha süremiz var gibi soruların yanıtı bulmuş olacağız." dedi.
'PROJE SONRASINDA DEPREM RİSKİNİ VE TEHLİKESİNİ ORTAYA ÇIKARMIŞ OLACAĞIZ'
Akçadağ ve Kemaliye segmentindeki araştırmaları yaparak daha iyi netice alacaklarını belirten Sözbilir, şunları kaydetti:
"Burada önemli olan parametrelerden bir tanesi Malatya fayının 3 segmenti deprem ürettiğinde aynı anda mı kırılıyor, belli bir sırada mı kırılıyor, bu da ortaya çıkmış olacak. Bu depremin büyüklüğünü ifade eden değer olarak karşımıza çıkar. Tek bir deprem kırıldığında 7 büyüklüğünde bir deprem olacaksa 3 segment birleşince biraz daha büyük deprem olabilir, 6 Şubat depremlerinde olduğu gibi. Biliyorsunuz, 4 segment birleşerek 7,8'i ürettiği için bu kadar büyük bir deprem oldu. Dolayısıyla 6 Şubat depreminin enerji transferini alan faylardan bir tanesi, o yüzden önemli. Proje sonrasında burada deprem riskini ve tehlikesini ortaya çıkarmış olacağız."
