Müslümanların ibadet ve temizlik pratiğinde özel bir yere sahip olan gusül abdesti, cünüplük, hayız ve nifas gibi hükmî kirlilikleri gidermek amacıyla yapılan kapsamlı bir temizlik ibadetidir. Kur'an-ı Kerim'in yönlendirmesi ve Hz. Peygamber'in sünnetleri doğrultusunda gerçekleştirilen gusül abdesti, belirli adımlardan oluşur ve bu adımların eksiksiz uygulanması önem taşır. Gusül (boy abdesti) Nasıl Alınır? Adım Adım Gusül Abdesti Alınışı! Gusül abdesti alırken nasıl niyet edilir? Ne yaparsak gusül abdesti alınır? Gusül abdesti ile namaz kılınabilir mi? Banyo yapmadan gusül abdesti alınır mi? Gusül abdesti farzları ve sünnetleri neler? İşte gusül abdestinin gerekliliği ve nasıl alınacağına dair detaylı bilgiler.

Gusül (boy abdesti) Nasıl Alınır?

Gusül, cünüplük, hayız ve nifas gibi hükmî kirlilik hallerini gidermek amacıyla bütün bedeni yıkamak suretiyle yapılan özel bir temizlik ritüelidir. Kur'an-ı Kerim'de, "Eğer cünüp iseniz, iyice temizlenin (yıkanın)" (en-Nisâ, 4/43; el-Mâide, 5/6) şeklinde buyrularak, bu temizliğin önemi vurgulanmıştır. Hz. Peygamber'in (s.a.s.) sünnetinde de, ihtilam veya cinsel ilişki sonucu cünüplük, hayız ve nifas sonrasında gusletmek emredilmiştir (Buhârî, Gusül, 22, 28 [282, 291]; Müslim, Hayız, 87-88 [348-349]; Ebû Dâvûd, Tahâret, 118, 127 [314, 359]).

Gusül Abdesti Nasıl Alınır?

Hanefî mezhebine göre, guslün farzları şu adımlardan oluşur ve bu adımların eksiksiz yapılması gerekmektedir:

  1. Niyet Etmek: Gusül abdestine niyet etmek, temizliğin ibadet amacıyla yapıldığını belirtir.

  2. Elleri Yıkamak: Elleri yıkamakla başlanır, vücutta varsa necaset (maddî kirlilik) temizlenir.

  3. Ağız ve Burunu Temizlemek: Ağza su alıp boğaza kadar çalkalamak ve ardından üç defa buruna su çekmek, bu aşamaların içerisine dahildir.

  4. Vücudu Yıkamak: Bütün vücut, kurulanacak hiçbir kuru nokta bırakılmayacak şekilde yıkanır. Guslün geçerli olması için bütün vücudun su ile temas etmesi önemlidir.

Gusül Abdesti Farzları Neler?

Gusül abdesti alınırken Hanefî mezhebine göre uygulanması gereken adımlar şu şekildedir ve birinin eksik bırakılması durumunda gusül geçersiz sayılır:

  1. Niyet Etmek: Gusül abdestine niyet etmek, temizliğin ibadet amacıyla yapıldığını belirtir.

  2. Ağızı Çalkalamak: Ağıza su alıp boğaza kadar çalkalamak, guslün farzları arasında yer alır.

  3. Burna Su Çekmek: Üç defa buruna su çekmek, temizliği sağlamak adına önemlidir.

  4. Vücudu Yıkamak: Bütün vücudu, kurulanacak hiçbir kuru nokta bırakmayacak şekilde yıkamak, guslün temel farzlarındandır.

Bu adımların eksiksiz ve düzenli bir şekilde uygulanması, gusül abdestinin geçerli olması için gereklidir.

Gusül Abdesti Sünnetleri Neler?

Gusül abdestinin farzlarına ek olarak, Hanefî mezhebine göre sünnetleri de şu şekildedir:

  1. Ayakları Yıkamak: Eğer guslün alındığı yerde su birikmişse, en son olarak ayaklar yıkanarak gusl tamamlanır.

  2. Besmele Çekmek ve Niyet Etmek: Gusle başlamadan önce besmele çekmek ve niyet etmek sünnetler arasında yer alır.

  3. Avret Yerlerini Yıkamak: Avret yerleri yıkanarak temizlenir.

  4. Namaz Abdesti Almak: Gusül sırasında namaz abdesti gibi bir abdest almak da sünnettir.

Gusül abdestinin bu adımları, temizlik ve ibadetin ruhunu yaşamak isteyen Müslümanlar için önemli bir ritüeli temsil eder.

Gusül abdesti ile namaz kılınabilir mi?

Gusül abdesti, içerdiği abdesti de kapsayan bir temizlik ritüelidir. Bu nedenle, gusül alındıktan sonra abdesti bozacak bir durum meydana gelmediği sürece ayrıca abdest almaya gerek bulunmamaktadır. Bu konudaki bir hadis rivayeti, Hz. Âişe tarafından aktarılarak şu şekildedir: Resûl Ekrem (s.a.s.), gusül aldıktan sonra ayrıca namaz abdesti almamıştır (Ebû Dâvûd, 96 [250]; Tirmizî, Tahâret, 79 [107]). Bu durum, gusül abdestinin abdestin yerine geçtiğini ve ayrıca abdest almaya lüzum olmadığını gösterir.

Şafi mezhebine göre gusül nasıl alınır?

Gusül, dinî bir temizlik ritüeli olup çeşitli hallerde farz hâle gelebilir. Şirbînî'nin ifadesine göre, bu temizlik niyet ederek suyu bedenin tamamı üzerinden akıtmak suretiyle gerçekleştirilir.

A) Guslü Gerektiren Haller

  1. Penisin başı veya kesik penisin geride kalan kısmının vagina ya da makada girdirilmesi durumunda, ergen veya küçük olmalarına bakılmaksızın her iki tarafın da gusül yapması gereklidir. Hz. Âişe'nin ifadesine göre, "İki sünnet yeri birbirinin içine girdiğinde gusül yapmak farz olur. Ben ve Resûlullah böyle yaptık." (Tecrîd-i Sarih Tercemesi, 1/203; Buhârî, Gusül, 28; Müslim, Hayız, 87.)

  2. Meninin akması durumunda gusül yapmak gereklidir. Peygamber Efendimiz, "Döl suyunun akmasından dolayı su (yani gusletmek) gerekir." diyerek bu durumu bildirmiştir (Buhârî, Vudû", 34; Müslim, Hayız, 81-83).

  3. Hayız veya nifas kanı gören kadın, kanamanın kesilmesini müteakip gusletmelidir. Aynı şekilde doğum gerçekleştikten sonra da gusül yapmak gereklidir. Hz. Peygamber, Fâtıma bint Ebû Hubeyş'e şöyle demiştir: "Hayız kanı geldiğinde namazı bırak. Kanama sona erdiğinde guslet ve namaz kıl." (Buhârî, Hayız, 19.)

  4. Müslüman kişinin ölümü durumunda gusül yapmak gereklidir. Ölen bir müslümanın yıkanmadan mezara gömülmesi caiz değildir, ancak şehitler bu kuralın dışındadır. Hz. Peygamber, bir sahâbînin düşerek öldüğü durumda onu şu şekilde yıkamalarını emretmiştir: "Onu su ve sedir otu ile yıkayın; iki parça bezle de kefenleyin." (Ebû Davud, Cenâiz, 84.)

  5. Kâfirin cünüp iken müslüman olması halinde, bu durumda yıkanması farz değildir, sadece mendup olur.

B) Guslün Farzları

Guslün farzları şunlardır:

  1. Niyet etmek: Guslün farzını yerine getirirken niyet etmek önemlidir. Vücudun ilk yıkanılması gereken yerini yıkamaya başlarken, niyet beyan edilir. Yalnızca yıkanmaya veya temizlenmeye niyet etmek yeterli olmaz.

  2. Bedenin tamamını suyla kaplamak: Bedenin herhangi bir kısmının kuru kalması durumunda gusül geçerli olmaz. Bazı durumlarda suyun engellenmemesi için saç, tırnak ve diğer engelleyici unsurların temizlenmesi gerekir.

  3. Bedendeki necasetin giderilmesi: Bedendeki pisliklerin temizlenmesi de guslün farzlarındandır.

C) Guslün Sünnetleri

Guslün sünnetleri şunlardır:

  1. Gusle niyet ederken besmele çekmek.
  2. Elleri bileklere kadar yıkamak.
  3. Gusül esnasında namaz abdesti gibi abdest almak. Ağza ve buruna su almak.
  4. Her yıkayışta bedenin el ile ulaşılabilen yerlerini ovmak.
  5. Bir organın üzerindeki su kurumadan diğerini yıkamaya geçmek.
  6. Önce başı yıkamak.
  7. Yıkanmaya vücudun sağ tarafından başlamak.
  8. Suyun deriye ulaşmasına engel olmayan şeyleri gidermek. Engel olan şeyleri gidermek farzdır.
  9. Kimsenin görmediği kapalı bir mekânda olsa bile gusül yapan kişinin avret yerlerini örtmesi.
  10. Yıkanan her yeri üç defa yıkamak.
  11. Saçları ve parmak aralarını hilâllemek.
  12. Gusülden önce koltuk altı ve kasık kılları ile tırnakları kesmemek.
  13. Gusülden önce abdest dualarını okumamak.
  14. Mazeret olmadıkça yıkanmak için başkasından yardım istememek.
  15. Gusül suyu sıçrantısının bedene isabet etmeyeceği bir yerde bulunmak.
  16. Gusül yaparken kıble tarafına yönelmemek.
  17. Organlar üzerinde kalan su damlacıklarını silkelememek.
  18. Gerek görülmedikçe gusül esnasında konuşmamak.
  19. İhramlı veya oruçlu olmayan kadınlarla, kocasının ölümü nedeniyle süs ve ziynetten menolunmayan kadının, gusül esnasında bulabilirse, üzerine misk veya ıtır sürülmüş bir pamuk parçasını tenasül organının ağzına tıkması.
  20. Alt kısımlardan önce üst kısımları yıkamak. Ancak erkekler abdest almadan önce penislerini yıkamalıdırlar ki, abdestten sonra elleri penislerine değip de abdestleri bozulmasın.

D) Nafile Gusül

Farz olan gusüller dışındaki bütün gusüllere sünnet veya nafile gusül denir ve şunları içerir:

  1. Cuma guslü: Cuma namazına gidecek olan kişilerin cuma günü gusül yapmaları sünnettir. Vakti, imsaktan itibaren başlar ve cuma namazına kadar devam eder.
  2. Ölüyü yıkayanın gusletmesi.
  3. Ramazan ve kurban bayramlarında gusletmek.
  4. Cünüp değilken İslâm'a giren bir gayri müslimin gusletmesi.
  5. Yağmur duası, ay ve güneş tutulmaları için namaz kılmadan önce gusletmek.
  6. Cinnet getiren veya bayılan kişinin ayıldıktan sonra gusletmesi.
  7. Arafat vakfesi için gusletmek. Bu guslün vakti, arefe günü fecr-i sâdıktan doğuşundan itibaren başlar ve gün batımına kadar devam eder.
  8. Müzdelife vakfesi için gusletmek. Eğer Arafat vakfesi için gusledilmişse, o gusül burası için de yeterli olur.
  9. Meş'ar-i Harâm'daki vakfe için gusletmek.
  10. Cemreleri taşlamak için gusletmek.
  11. Mekke-i Mükerreme'ye girmek için gusletmek.
  12. Medine-i Münevvere'ye girmek için gusletmek.
  13. Ter veya kirden ötürü vücut kokusunun değişmesi halinde gusletmek.
  14. İtikâfa girerken gusletmek.
  15. Ramazan gecelerinde gusletmek.
  16. Hacamat vurdurduktan sonra gusletmek.
  17. Hac veya umre ihramına girerken gusletmek.
  18. Kâbe-i Muazzama'yı tavaf için gusletmek.

E) Cünüp İken Yapılması Haram Olan İşler

  1. Cünüp kişi, abdestsiz yapılması caiz olmayan ibadetleri yapamaz. Namaz kılamaz ve Kur'ân'a el süremez.
  2. Kabe'yi tavaf edemez.
  3. Kur'ân'ı okuyamaz.
  4. Cami içinde duramaz, ancak camiden geçebilir.

Cünüp bir kişinin bir an önce gusledip temizlenmesi, ibadetlerini zamanında yapabilmesi için önerilir.

Kaynak: HABER MERKEZİ